Mainboard máy tính là gì? Các loại, thương hiệu mainboard tốt nhất hiện nay

Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về bộ phận mainboard trên máy tính. Đây được xem như là “sự sống” của toàn bộ hệ thống máy tính, nếu không có mainboard thì máy tính sẽ không thể hoạt động được.

Nếu bạn đang có ý định lắp một bộ máy tính hoàn hảo thì phải tìm một mainboard có cấu hình tốt, các tụ điện được sử dụng công nghệ hiện đại giúp máy tính truyền tín hiệu nhanh hơn. Và để biết loại nào tốt thì bạn phải nghiên cứu trên thị trường có những loai mainboard nào, thương hiệu sản xuất nào, và tốt hơn hết là xem đánh giá của mình dưới đây.

I. Mainboard là gì?

Mainboard hay còn được gọi là main máy tính, bo mạch chủ và motherboard, đây chính là bảng mạch chính nằm bên trong một chiếc máy tính. Bộ phận này có vai trò kết nối các bộ phận khác của máy tính lại với nhau. Đây cũng là bộ phận cung cấp nguồn điện cho các bộ phận như [CPU], [RAM], thẻ nhớ mở rộng, ổ cứng và rất nhiều bộ phận khác.

Có thể nói rằng mainboard là nơi liên kết tất cả các bộ phận riêng lẻ của máy tính lai với nhau, cho phép CPU có thể truy cập và điều khiển từng bộ phận đó. Ngoài khả năng kết nối các bộ phận bên trong máy tính thì mainboard cũng cho phép người dùng kết nối máy tính với các thiết bị ngoại vi bao gồm như: màn hình, loa, tai nghe, micrô, bàn phím, chuột, modem và các thiết bị USB khác.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

II. Các loại mainboard trên máy tính

Trải qua nhiều thời kỳ phát triển công nghệ thì đến nay mainboard được chia ra thành nhiều loại khác nhau. Trong đó gồm những loại như: AT, ATX, LPX, BTX và ITX mini.

1. Mainboard AT

[Mainboard AT] là một trong những loại bo mạch chủ được ra mắt đầu tiên có kích thước khoảng vài trăm milimet, do có kích thước khá lớn nên chúng không được sử dụng trên các dòng máy tính mini.

Loại mainboard AT sử dụng kiểu giắc cắm 6 đầu để làm đầu nối nguồn kết nối cho các bộ phận trong máy tính. Thiết kế này có điểm trừ là khiến người dùng khó phân biệt được ổ đâu là ổ cắm nối vào nguồn và đâu là ổ cắm nối vào mainboard, nếu bị cắm nhầm thì sẽ dẫn đến hư hỏng nặng.

Mainboard AT này được sản xuất vào giữa những năm 80, và cho đến nay chúng đã dần được nâng cấp và thay thế bằng những thế hệ mới và tốt hơn.

2. Mainboard ATX

Đây chính là một trong những mainboard được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Loại [mainboard ATX] này được Intel sản xuất vào giữa những năm 90 và được xem là một bản nâng cấp của AT.

Loại bo mạch chủ này khác với thế hệ AT đời cũ ở chỗ chúng được trang bị khả năng thay thế các bộ phận bên trong. Ngoài ra, kích thước của ATX nhỏ hơn rất nhiều so với AT, do đó chúng có thể được cài vào các khoang ổ đĩa trên máy tính.

Hệ thống kết nối của bảng mạch chủ cũng được cải thiện hơn với một đầu nối bàn phím được đặt ở mặt sau, các khe cắm phụ cũng được trang bị thêm nhiều tiện ích bổ sung khác nữa.

3. Mainboard LPX

[Mainboard LPX] là loại main có cấu hình thấp, là phiên bản tiền nhiệm của loại main AT được ra mắt vào những năm 90.

Sự khác biệt chính giữa loại main này so với các thế hệ trước đó là các cổng đầu vào và đầu ra của chúng được đặt mặt sau của hệ thống. Ngoài ra chúng cũng được trang bị thêm card riser để có thể lắp đặt trên một số vị trí khác. Nhưng điều này sẽ gây ra các vấn đề liên quan việc tỏa nhiệt và điều hòa luồng không khí trong máy tính.

Ngoài ra, một số mainboard LPX cấu hình thấp thậm chí còn không có khe cắm AGP và chỉ được kết nối với bus PCI. Chính vì những trang bị hạn chế và nghèo nàn này đã khiến loại mainboard LPX dần biến mất trên thị trường.

4. Mainboard BTX

[Mainboard BTX] là từ viết tắt của Balanced Technology extended - tức là công nghệ cân bằng được mở rộng.

Loại bo mạch BTX ra đời giúp hạn chế một số vấn đề phát sinh trong quá trình sử dụng các công nghệ mới. Các công nghệ hiện nay đòi hỏi sử dụng nhiều năng lượng và giải phóng lượng nhiệt rất cao, vì vậy việc sử dụng những phiên bản đã quá cũ như ATX là không phù hợp.

Với trỏ ngại trên thì Intel đã cho ra mắt các tiêu chuẩn ATX và BTX đời mới nhất để giải quyết vấn đề này. Vào năm 2006 các sản phẩm BTX đã bị Intel hủy bỏ vì họ bận tập trung vào nghiên cứu sản phẩm CPU tiết kiệm năng lượng. Nguyên nhân là do BTX đã tỏa lượng nhiệt quá lớn.

5. Mainboard ITX mini

[Mainboard Mini-ITX] là một dạng bo mạch chủ có công suất thấp, có kích thước 17 × 17cm. Nó được VIA Technologies thiết kế và cho ra mắt vào năm 2001, và được sử dụng chủ yếu trong các hệ thống máy tính mini.

Bảng mạch mini-ITX cho khả năng làm mát rất tốt vì có kiến ​​trúc tiêu thụ điện năng rất thấp. Nhờ các ưu điểm trên, loại main này được sử dụng rộng rãi cho các máy tính để bàn tại nhà hoặc các dòng máy tính có trang bị hệ thống quạt tản nhiệt gây tiếng ồn lớn.

Ngoài ra mainboard mini-ITX còn được trang bị thêm một khe cắm mở rộng, với tiêu chuẩn khe cắm PCI 32 bit 5V. Do đó, chúng có thể sử dụng được với các hệ thống có thiết kế chuẩn ATX, micro-ATX và các biến thể ATX khác.

III. Cấu tạo và chức năng của mainboard

Để hiểu rõ hơn vè mainboard thì trong phần này chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu tạo và chức năng của nó trong một máy tính như thế nào nhé.

1. Chức năng của mainboard

Mainboard phải đảm đương nhiều chức năng quan trọng giúp máy tính luôn được hoạt động ổn định, bao gồm các chức năng chính như sau:

• Chúng sẽ hoạt động như một trung tâm điều khiển chính của máy tính, nơi mà các bộ phận mô-đun quan trọng được cài đặt như CPU, RAM và ổ cứng.
• Mainboard còn hoạt động giống như một platform, nơi được trang bị khe cắm mở rộng khác nhau để người dùng có thể cài thêm thiết bị ngoại vi từ bên ngoài vào máy tính.
• Chúng cũng đóng vai trò là bộ phận cung cấp điện cho các bộ phận khác nhau của máy tính, ví dụ như CPU, Ram, hay ổ cứng.
• Đây cũng là bộ phận có nhiệm vụ kết nối và phối hợp giữa các bộ phận khác nhau có trên máy tính để duy trì hoạt động giữa chúng.

Một lưu ý dành cho các bạn đó là:

• Để có được những chức trọng như trên thì bạn phải sử dụng loại mainboard phù hợp với máy tính của mình, nếu sai cấu hình nó sẽ ảnh hưởng đến tốc độ của máy tính.
• Việc sử dụng một loại main máy tính tốt, tương thích với các bộ phận khác sẽ giúp tăng tốc độ của máy tính. Ngược lại nếu không tương thích sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ và hiệu năng của hệ thống.

2. Các bộ phận chính cấu tạo nên mainboard

Mặc dù hiện nay có rất nhiều loại main máy tính khác nhau, thế nhưng để cấu tạo nên một mainboard cơ bản sẽ không thể thiếu các bộ phận sau đây:

Khe cắm PCI (Kết nối thành phần ngoại vi): Các khe cắm PCI được sử dụng để chèn hoặc cài đặt các loại card hỗ trợ, chẳng hạn như card mạng LAN, âm thanh và card điều chỉnh TV. Thường thì sẽ có từ 1 đến 6 khe cắm PCI được gắn sẵn trên mainboard. Tuy nhiên hiện nay, chúng đã giảm số lượng và được thay thế bằng các khe cắm PCI Express 1x.

Khe cắm PCI-E 16x: đây là loại khe cắm phổ biến nhất dùng cho [card đồ họa], loại khe cắm này được trang bị tốc độ truyền dữ liệu riêng biệt lên đến 16 lần. Đây là một trong những phiên bản cho tốc độ nhanh nhất hiện nay. PCI-E16x cho phép sử dụng băng thông tối đa lên đến 4GB/s và tốc độ băng thông đồng thời có thể lên tới 8 GB/s.

Khe cắm PCI-E 1x: Đây là loại khe cắm đơn, chúng cho tốc độ là 250MB/s so với 133 MB/s trên các khe PCI thông thường. Ngoài ra, chúng còn có thể được sử dụng cho các loại card mở rộng như card âm thanh hoặc card mạng Ethernet.

Chip cầu Bắc: Bộ phận này tạo sự kết nối giữa CPU, bộ nhớ hệ thống và các khe cắm PCI-E. Nó đóng vai trò quan trọng của bo mạch chủ và được xem là trung tâm điều khiển bộ nhớ của cả hệ thống.

Chip cầu Nam: Đây là bộ điều khiển dành cho các bộ phận như khe cắm PCI, âm thanh trên bo mạch chủ và là cổng kết nối USB.

Cổng kết nối nguồn ATX 12V 2X: Đây là một trong hai nguồn kết nối chính cung cấp năng lượng cho mainboard từ nguồn sạc.

Cổng kết nối quạt CPU: Đây chính là nơi kết nối với quạt CPU. Tại đây, nguồn điện sẽ cho phép bo mạch chủ kiểm soát tốc độ của quạt dựa trên nhiệt độ của CPU.

Khe cắm DIMM: DIMM là loại bộ nhớ được sử dụng nhiều nhất trong các dòng máy tính hiện nay. Tuy nhiên, chúng sẽ khác nhau về tiêu chuẩn tốc độ và chúng cần phải phù hợp với thiết kế của bo mạch chủ. Bốn tiêu chuẩn của DIMM đang được sử dụng hiện nay gồm:

• SDR (Tốc độ dữ liệu đơn),
• DDR (Tốc độ dữ liệu kép),
• DDR2
• DDR3

Tốc độ của bộ nhớ có thể thay đổi trong khoảng từ 66Mhz đến 1600Mhz.

Đầu nối nguồn ATX: Đây là đầu nối thứ hai trong số hai kết nối nguồn. Đây là nguồn kết nối chính cho mainboard.

Đầu nối IDE và đầu nối PATA: Dạng đầu nối IDE là kiểu kết nối tích hợp, nó hỗ trợ các thiết bị IDE, ổ cứng, CD và DVD. Hầu hết các ổ đĩa ngày nay đều được trang bị kết nối SATA.

Kết nối SATA: Chúng được kết nối với các thiết bị ATA nối tiếp, chẳng hạn như ổ cứng, CD hoặc DVD.

Cổng kết nối main ở mặt trước: đây cũng chính là nơi chúng ta sẽ thiết lập các kết nối từ bên ngoài chẳng hạn như bật nguồn, thiết lập ổ cứng...

Cổng kết nối USB bên ngoài: Thường thì chúng sẽ được gắn trên các mainboard với mục đích sử dụng để kết nối ổ đĩa với ổ cứng ngoài, hoặc kết nối với các thiết bị ngoại vi khác.

Pin CMOS: Đây là loại pin dành riêng bo mạch chủ, chúng được sử dụng để cung cấp năng lượng cho chipset Nam và BIOS để lưu các cài đặt, dữ liệu và thời gian.

IV. Các thương hiệu sản xuất mainboard nổi tiếng

Hiện nay, trên thế giới đang có rất nhiều hãng sản xuất mainboard khác nhau, trong đó bao gồm các thương hiệu nổi tiếng mà mình sẽ tổng hợp dưới đây để các bạn có thể tham khảo và sử dụng.

1. Asus

[Asus] hiện đang là một trong những nhà sản xuất thiết bị điện tử lớn nhất thế giới. Hãng công nghệ nổi tiếng này cũng đang phụ trách sản xuất rất nhiều sản phẩm mainboard cho thị trường trên thế giới.

Asus và Intel đã từng hợp tác với nhau để cho ra những thiết bị mainboard được đánh giá rất tốt từ người dùng. Với chất lượng sản phẩm tốt và đến từ thương hiệu có tên tuổi, nên Asus rất xứng đáng với sự thành công của mình như bây giờ.

2. Gigabyte

Hãng công nghệ [Gigabyte] đã xuất xưởng hơn 19 triệu mainboard mỗi năm, nhờ vậy họ đã trở thành một trong những nhà sản xuất bo mạch chủ lớn nhất thế giới. Thương hiệu này đã được hoạt động từ năm 1986, và thời gian đầu họ được xem như là một tổ chức nghiên cứu và phát triển.

Gigabyte sở hữu cho mình các dòng sản phẩm mainboard kết hợp với CPU Intel và CPU AMD. Ngoài ra, Gigabyte cũng là nhà sản xuất card màn hình với chipset đến từ ATI và Nvidia. Nhờ những sự kết hợp này đã giúp thương hiệu của họ đến gần với người dùng hơn.

3. MSI

Với phương châm luôn tạo ra các sản phẩm chất lượng nhằm tìm kiếm cho mình lượng khách hàng trung thành, hãng Micro Star International (MSI) qua nhiều năm phát triển đã trở thành nhà sản xuất mainboard máy tính lớn thứ ba trên thế giới.

Giống như các nhà sản xuất hàng đầu khác, các sản phẩm MSI luôn rất đa dạng về mẫu mã với các dòng sản phẩm khác nhau. Ngoài ra, bo mạch chủ [MSI] còn được sử dụng rất nhiều trên các thiết bị laptop, card đồ họa và các sản phẩm khác của các thương hiệu máy tính lớn trên thế giới. Đây cũng là nhà sản xuất đầu tiên tạo ra mainboard sử dụng nền tảng GPU Hydra 200 của hãng LucidLogix.

4. ECS

Thương hiệu máy tính Elitegroup (ECS) thường tham gia chủ yếu vào việc thiết kế và sản xuất mainboard cho máy tính để bàn, laptop và phần mềm đồ họa. Vào cuối năm 2009, Lenovo đã công bố kế hoạch mua lại ECS.

Nhiều sản phẩm của hãng còn được lựa chọn để sử dụng trên các thiết bị của Dell và các thương hiệu máy tính nổi tiếng khác. Hiện tại ECS đang hoạt động chủ yếu ở Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ và Châu Âu.

5. Intel

[Intel] được biết đến là một nhà cung cấp chip CPU nổi tiếng trên toàn thế giới, nhưng nhiều người không biết rằng Intel cũng là nhà sản xuất mainboard hàng đầu hiện nay.

Khi nói đến bo mạch chủ, Intel có một lợi thế khác biệt đó là bởi vì họ có kiến ​​thức chuyên môn hơn về thông số kỹ thuật của bộ xử lý và chipset, nhờ đó giúp Intel có khả năng sản xuất ra các loại mainboard có hiệu suất cao và ổn định.

Tuy nhiên điểm trừ là chúng chỉ hoạt động trên CPU Intel mà thôi. Nếu bạn cần một loại mainboard chạy trên CPU AMD, thì rất tiếc bạn sẽ cần phải tìm đến một thương hiệu khác.

Qua bài này chắc hẳn các bạn đã hiểu rõ hơn về mainboard trên máy tính là gì rồi phải không nào? Mong rằng các thông tin trên đây sẽ giúp bạn có thể lựa chọn được loại mainboard phù hợp nhất cho máy tính của mình. Chúc các bạn thành công!