Socket là gì? Có những loại socket nào trên máy tính

Đối với những ai đang có ý định [nâng cấp CPU] trên chiếc máy tính của mình thì đều cần phải quan tâm đến bộ phận socket. Do mỗi một loại CPU sẽ có các đế cắm và kích thước khác nhau, vì thế việc lựa chọn socket cho CPU sao cho phù hợp là cũng rất quan trọng.

Vì vậy, trong bài viết này mình sẽ giới thiệu đến các bạn hiểu rõ hơn về khái niệm socket là gì và cũng như tìm hiểu xem có những loại socket nào đang được sử dụng trên máy tính hiện nay.

I. Socket là gì?

Socket là phần ổ cắm của [CPU], đây là bộ phận đầu nối duy nhất giữa bộ vi xử lý CPU và bo mạch chủ ([mainboard]). Socket CPU có vai trò giữ và khóa bộ vi xử lý vào đúng vị trí trong máy tính, ngăn không cho bộ vi xử lý CPU di chuyển hoặc bị tháo rời. Ngoài ra, nó cũng sẽ thiết lập kết nối giữa CPU và bo mạch chủ để các dữ liệu được chuyển sang CPU xử lý và đưa kết quả về.

Tùy vào từng thiết bị và các loại máy tính khác nhau sẽ đòi hỏi các loại socket CPU khác nhau, do không phải tất cả các CPU đều tương thích với mọi loại socket. Sự khác biệt chủ yếu giữa các socket CPU chính là về thiết kế và vị trí kết nối với CPU.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

II. Các loại socket trên máy tính

Hiện nay có 4 loại socket được sử dụng phổ biến trên máy tính đó là PGA, ZIF, LGA và BGA.

Socket PGA

Loại socket PGA là viết tắt của cụm từ pin grid array, đây là kiểu socket có thiết kế hình vuông gồm một số lỗ chân cắm tạo nên. Bản thân CPU kiểu này cũng có các chân cắm để đưa vào ổ cắm. Việc sắp xếp các chân cắm trên CPU phải tương ứng với các khe cắm trên socket, nếu không thì CPU sẽ không thể kết nối được với mainboard của máy tính.

Để bảo đảm cắm CPU vào socket PGA đúng cách, bạn phải nhấn CPU xuống cho đến khi các tiếp điểm của lò xo khóa lại vào vị trí. Tuy nhiên, nếu bạn đặt không đúng cách và cẩn thận thì sẽ dễ làm uốn cong hoặc làm hỏng chúng.

Socket ZIF

Socket ZIF (zero insertion force) được xem như là một phiên bản cải tiến của socket PGA với thiết kế được gắn thêm chân nối trên CPU. Với socket ZIF, bạn không cần phải nhấn vào CPU để đặt và khóa nó vào đúng vị trí mà thay vào đó, bạn chỉ cần đặt CPU vào socket, sau đó khóa nó bằng cách sử dụng thanh đòn bẩy hoặc thanh trượt ở bên cạnh socket. Điều này sẽ giúp bạn thao tác thuận tiện hơn nhiều cũng như làm giảm nguy cơ bạn làm hỏng CPU khi cố gắng chèn hoặc gỡ bỏ nó ra khỏi ổ cắm socket.

Socket LGA

Socket LGA (land grid array) về cơ bản lại có cách sử dụng ngược lại với socket PGA. Thay vì có các chân được kết nối với CPU thì chúng sẽ được kết nối trực tiếp với socket và CPU sẽ có các khe cắm với đầu nối. Để đặt và khóa CPU vào socket LGA, bạn phải xếp các chân cắm vào đúng vị trí và nhấn nhẹ lên chúng.

Socket LGA nói về tổng thể thì khó bị hư hỏng hơn so với socket PGA và chúng còn được trang bị công nghệ gắn trên bề mặt rất hiện đại.

Socket BGA

Socket BGA (ball grid array) là một biến thể khác của socket PGA, các chân và phần ổ cắm BGA sẽ sử dụng các miếng đồng được hàn vào socket. Điều này có nghĩa là bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc làm hỏng bất kỳ các chân cắm nào, đặc biệt là khi các thiết kế về pin-chip và thiết kế CPU cùng với các chân cắm ngày càng hiện đại hơn. Điều này sẽ tạo ra sư thuận tiện và nhanh chóng hơn trong việc truyền tải dữ liệu và giảm thiểu các nguy cơ hư hỏng và biến dạng của CPU.

III. Các hãng sản xuất socket CPU trên máy tính

Hiện nay đang trên thị trường đang có hai nhà sản xuất các loại socket máy tính chính đó là Intel và Advanced Micro Devices (AMD). Mỗi hãng sẽ có những sản phẩm và loại socket khác nhau và rất đa dạng và phong phú về thiết kế và kiểu dáng.

Intel

Đối với hãng Intel, thì loại socket được sử dụng nhiều nhất của hãng này chính là socket LGA. Cho đến nay Intel đã cho ra đời các phiên bản socket phổ biến nhất đó là: 370, 473, 478, 775, 1366, 1156, 1155, 2011, 1150 và 1151.

Intel chuyển sang sử dụng socket LGA từ năm 2004 khi cho ra mắt CPU Pentium IV. Từ đó trở đi tất cả các loại CPU Intel Core đều được sử dụng socket loại LGA, tuy nhiên trên thực tết các socket của Intel cũng có đôi chút khác nhau.

Chẳng hạn như với CPU Core i7 thế hệ Nehalem sẽ tương thích với loại socket LGA-1366.Loại socket này là ổ cắm có 1.366 chân nối, do đó số theo sau có trong tên của loại socket này cũng thể hiện được số lượng của chân nối có trong ổ cắm đó và hầu hết tất cả các socket của Intel đều đặt tên theo số chân cắm ở phía sau để dễ nhận biết.

Ngoài ra, socket LGA-1366 còn được gọi là socket B và các bộ xử lý Ivy Bridge và Sandy Bridge i3, i5 và i7 của Intel sẽ tương thích với socket H2, còn được gọi là socket LGA-1155.

AMD

Hầu như các loại socket Cpu của AMD chỉ dùng duy nhất loại chân cắm PGA. Do đó, rất dễ dàng để mọi người có thể nhận biết được so với hãng Intel. Có thể kể đến một vài thế hệ Socket CPU phổ biến của AMD như 462, 754, 939, 940, 941, FM1, FM2.

Kể từ năm 2006, AMD đã có lần sử dụng loại ổ cắm socket LGA - Ổ cắm F. Mặc dù loại socket này đã đem lại thành công cho hãng, nhưng AMD vẫn quyết định đã sẽ sử dụng lại loại socket độc quyền đó là PGA.

Tương tự như ổ cắm và bộ xử lý LGA, socket PGA cũng được đặt tên theo số lượng chân nối. Ví dụ như loại socket AM2 rất nổi tiếng từ năm 2006 còn có tên gọi khác là PGA-940, tức là sẽ có 940 lỗ cắm. Sau đó, từ năm 2009 thì loại socket 941 lỗ cắm được cho ra mắt với cái tên là AM3 hoặc bạn cũng có thể gọi nó là PGA-941.

Một điều khác biệt giữa hãng Intel và AMD đó chính là ở chỗ AMD đã nâng cấp một số phiên bản socket phổ biến của hãng, chẳng hạn như socket AM2 và AM3, thay vì loại bỏ các phiên bản này thì chúng sẽ được nâng cấp và được đặt tên là AM2+ và AM3+.

Điểm thú vị và đặc biệt của những phiên bản này là chúng vẫn giữ được khả năng tương thích và cho phép người dùng cài đặt các vi xử lý CPU cũ vào các bo mạch chủ hiện đại hơn để sử dụng.

Vậy là mình đã giới thiệu xong khái niệm socket là gì và những loại socket đang được sử dụng phổ biến trên máy tính của các hãng sản xuất nổi tiếng nhất hiện nay. Mong rằng các bạn đã có thêm được nhiều những kiến thức bổ ích về socket để sử dụng chúng hiệu quả hơn. Chúc các bạn thành công!