Sử dụng order_by trong Django ORM với Python

Django, một framework phổ biến trong phát triển web bằng Python, cung cấp phương thức order_by để sắp xếp các hàng dữ liệu theo một hoặc nhiều cột theo thứ tự tăng dần hoặc giảm dần. Trong bài viết này, mình sẽ hướng dẫn bạn học cách sử dụng phương thức order_by của Django để thực hiện việc sắp xếp dữ liệu một cách hiệu quả và linh hoạt, giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và quản lý dữ liệu hiệu quả hơn.

Giới thiệu về phương thức order_by() trong Django

Khi định nghĩa một mô hình, bạn có thể chỉ định thứ tự mặc định của các kết quả trả về bởi một QuerySet bằng cách sử dụng tùy chọn ordering trong lớp Meta của mô hình.

Mình sẽ sử dụng mô hình Employee để minh họa. Mô hình Employee ánh xạ tới bảng hr_employee trong cơ sở dữ liệu:

Ví dụ, để sắp xếp nhân viên theo tên và họ theo thứ tự bảng chữ cái, bạn có thể chỉ định các trường first_name và last_name trong tùy chọn ordering của lớp Meta như sau:

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

class Employee(models.Model):
    # ...
#Bài viết này được đăng tại freetuts.net
    class Meta:
        ordering = ['first_name', 'last_name']

Để sắp xếp các giá trị theo thứ tự giảm dần, bạn thêm ký tự - vào trước tên trường. Ví dụ, sau đây sử dụng tùy chọn ordering để sắp xếp các nhân viên theo tên đầu tiên giảm dần và tên cuối cùng tăng dần:

class Employee(models.Model):
    # ...
#Bài viết này được đăng tại freetuts.net
    class Meta:
        ordering = ['-first_name', 'last_name']

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng biểu thức truy vấn để làm cho các giá trị null xuất hiện đầu hoặc cuối trong kết quả sắp xếp:

from django.db.models import F

class Employee(models.Model):
    # ...
#Bài viết này được đăng tại freetuts.net
    class Meta:
        ordering = [F('first_name').asc(nulls_last=True)]

Để ghi đè thứ tự sắp xếp mặc định, bạn sử dụng phương thức order_by() của một QuerySet:

order_by(*fields)

Ví dụ sau sử dụng order_by() để sắp xếp các nhân viên theo tên đầu tiên theo thứ tự tăng dần:

>>> Employee.objects.all().order_by('first_name')             

Tương tự như tùy chọn ordering, bạn có thể sử dụng phương thức order_by() để sắp xếp các nhân viên theo tên đầu tiên theo thứ tự giảm dần:

>>> Employee.objects.all().order_by('-first_name') 

Phương thức order_by() cũng cho phép bạn sắp xếp kết quả theo nhiều trường. Ví dụ, sau đây sử dụng order_by() để sắp xếp các nhân viên theo tên đầu tiên và tên cuối cùng:

>>> Employee.objects.all().order_by('first_name', 'last_name')

Để sắp xếp ngẫu nhiên, bạn có thể sử dụng dấu chấm hỏi ? như sau:

>>> Employee.objects.all().order_by('?')                      

Phương thức order_by('?') có thể chậm và tốn kém, tùy thuộc vào cơ sở dữ liệu bạn đang sử dụng. Ví dụ SQL được tạo ra trên đây là từ PostgreSQL. Các cơ sở dữ liệu khác có thể có các triển khai khác nhau.

Sắp xếp theo models liên quan trong Django

Phương thức order_by() cho phép bạn sắp xếp theo một trường trong mô hình liên quan. Cú pháp của trường là mô hình liên quan, theo sau là dấu gạch dưới kép và tên trường:

Entity.objects.order_by(related_model__field_name)

Mình sẽ sử dụng các mô hình Employee và Department để minh họa. Các mô hình Employee và Department ánh xạ tới các bảng hr_employee và hr_department:

Ví dụ sau sử dụng order_by() để sắp xếp các nhân viên theo tên phòng ban của họ:

>>> Employee.objects.all().order_by('department__name')

Lệnh SQL được tạo ra cho thấy rằng khi sắp xếp theo một trường trong mô hình liên quan, Django sử dụng phép nối (join) để kết hợp bảng của mô hình hiện tại (Employee) với bảng của mô hình liên quan (Department).

Kết bài

Phương thức order_by() trong Django là công cụ để sắp xếp dữ liệu theo các tiêu chí khác nhau, từ một hoặc nhiều trường theo thứ tự tăng dần hoặc giảm dần. Sử dụng order_by(), bạn có thể dễ dàng tùy chỉnh cách dữ liệu được hiển thị và truy xuất, từ đó giúp quản lý và hiển thị dữ liệu một cách linh hoạt và hiệu quả hơn. Việc nắm vững và áp dụng phương thức này sẽ giúp bạn xây dựng các ứng dụng web chuyên nghiệp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dùng và cải thiện hiệu suất truy vấn cơ sở dữ liệu trong Django.