Bài 2: Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê

Đây là bài soạn văn cuộc chia tay của những con búp bê nằm trong sách giáo khoa ngữ văn lớp 7 tập 1, trả lời câu hỏi sách giáo khoa trang 21 dễ hiểu nhất.

Tìm hiểu chung

Thể loại

Cuộc chia tay của những con búp bê thuộc văn bản nhật dụng, được viết theo kiểu văn bản tự sự.

Tóm tắt văn bản

Gia đình của Thành và Thủy là gia đình khá giả nhưng bố mẹ lại li dị nên hai anh em phải xa nhau. Trước khi chia tay, Thành và Thủy chia nhau đồ chơi. Anh trai đã nhường hết đồ chơi cho em, và chia hai con búp bê, một con của Thủy và một con của Thành nhưng Thủy không chịu tách rời chúng ra.

Thủy nói anh đưa mình đến trường để tạm biệt cô và các bạn. Mọi người đều rất buồn khi Thủy phải theo mẹ về quê ngoại và chuyện bố mẹ bạn ấy phải bỏ nhau. Khi trở về nhà, hai anh em đã thấy đồ đạc đã được bốc lên xe và đã đến giây phút chia li thật sự. Thủy vội vàng đưa con búp bê Em Nhỏ đặt bên cạnh con búp bê Vệ Sĩ và nói với anh Thành phải hứa với mình rằng không được chia cắt hai con búp bê ấy.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

Vậy là hai anh em họ xa nhau.

Bố cục văn bản

Văn bản Cuộc chia tay của những con búp bê được chia làm 3 đoạn:

• Đoạn 1: Từ đầu…..chu đáo và hiếu thảo như vậy → Nội dung của đoạn này nói về lí do và sự việc hai anh em chia đồ chơi.
• Đoạn 2: Tiếp theo….. nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật → Nội dung đoàn này kể về việc Thủy lên trường để tạm biệt cô giáo và các bạn học.
• Đoạn 3: Phần còn lại → Nội dung đoạn này là cảm xúc cao trào khi hai anh em chia tay.

Yêu cầu cần đạt

Qua văn bản các bạn phải hiểu được nội dung và ý nghĩa của nó: Nổi xót xa khi thấy hoàn cảnh của những bạn nhỏ có gia đình không hạnh phúc, bố mẹ li dị.

Nhận ra được giọng kể cảm xúc, tạo sự cảm động cho văn bản.

Hiểu và cảm thông cho những bạn có hoàn cảnh gia đình bất hạnh, éo le.

Trả lời câu hỏi sgk

Câu 1: Trang 26- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Đọc kĩ văn bản để nắm được: Truyện viết về ai? Về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?

Trả lời:

Truyện viết về một gia đình khá giả gồm có bốn người, cha mẹ và hai anh em nhưng bố mẹ lại li dị nên đã xảy ra việc chia tay của hai đứa con.

Nhân vật chính trong câu chuyện là Thành và Thủy.

Câu 2: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Hãy suy nghĩ và thảo luận với mấy bạn trong nhóm về mấy điểm sau:

a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?

b. Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không? (Búp bê có chia tay không, vì sao chúng phải chia tay, búp bê có lỗi gì mà phải chia tay?)

Trả lời:

a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất, người anh xưng “tôi” để kể lại câu chuyện. Việc lựa chọn ngôi kể trên có tác dụng là cho câu chuyện mang tính chân thật cao. Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất đã thể hiện được cảm xúc sâu sắc của nhân vật chính.

b. Tên truyện là Cuộc chia tay của những con búp bê rất hay và ý nghĩa. Thành và Thủy còn nhỏ tuổi, ở hai em còn sự hồn nhiên và vô tư, vậy mà họ phải xa nhau vì những lí do từ người lớn. Hai anh em không làm gì sai nhưng vẫn phải chia tay nhau trong buồn bã. Cuộc chia tay của những con búp bê chính là cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thủy. Qua cách đặt tên ấy chúng ta cũng đã phần nào hiểu được nội dung và ý nghĩa của câu chuyện.

Câu 3: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.

Trả lời:

Những chi tiết thể hiện sự gần gũi thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau của Thành và Thủy là:

• Khi Thành bị rách áo, Thủy mang kim chỉ ra tận sân bóng để vá áo cho anh.

• Chiều nào Thành cũng đi đón em, hai anh em nắm tay nhau vừa đi vừa trò chuyện.

• Khi Thành hay gặp ác mộng thì thủy ngụy trang cho con Vệ Sĩ canh gác giấc ngủ cho anh trai.

• Khi chia đồ chơi thì hai anh em lại nhường cho nhau lấy hết.

• Cả hai anh em đều khóc và rất buồn khi phải chia tay nhau.

Câu 4: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 6 tập 1

Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em, có cách nào để giải quyết mâu thuẫn ấy không? Kết thúc truyện, Thủy đã lựa chọn cách giải quyết như thế nào? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ và tình cảm gì?

Trả lời:

Lời nói và hành động của Thủy mâu thuẫn ở chỗ:

Khi thấy Thành chia con búp bê ra thì Thủy lại tức giận, nhưng khi nghe anh trai bảo cho em tất thì cô bé lại nói nếu vậy thì lấy gì canh gác cho anh ngủ.

Người đọc chỉ có thể giải quyết mâu thuẫn ấy bằng cách là giá như bố mẹ đừng li dị, hai anh em không phải xa nhau thì chắc chắn rằng mâu thuẫn ấy sẽ không còn.

Cuối cùng Thủy đã chọn cách để hai con búp bê ấy ở lại bên nhau và bắt Thành phải hứa không được chia lìa hai con búp bê ấy. Điều này cho thấy được sự trong sáng của Thủy. Cô bé sẵn sàng không mang theo món đồ chơi mà mình yêu thích đi cùng. Em thà không có đồ chơi chứ không chia cắt hai con búp bê ấy. Ước gì không có chuyện hai anh em phải xa nhau như thế.

Câu 5: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất, vì sao?

Trả lời:

Những chi tiết trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng đó là:

• Khi cô giáo tặng Thủy cuốn sổ và chiếc bút máy em đã không dám nhận và nói mình không được đi học nữa, nhà bà ngoại xa trường học và mẹ bảo sẽ cho em bán trái cây ngoài chợ.
• Chi tiết ấy khiến cho người đọc cảm thấy thương xót vô cùng cho một cô bé tuổi còn nhỏ nhưng phải chịu cảnh gia đình đổ vỡ. Xa bố, xa anh, xa mái trường, bạn bè và thầy cố. Em phải chịu cảnh thất học và lao vào đời để lăn lộn quá sớm.

Những chi tiết làm em cảm động đó là:

• Chi tiết chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng
• Chi tiết cô giáo và cả lớp cùng khóc khi biết Thủy không còn được đi học nữa.
• Chi tiết Thủy đã trèo lên xe, nhưng bỗng em lại tụt xuống đi về phía đầu giường, đặt con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ.

Câu 6: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Em hãy giải thích vì sao khi dắt tay Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại: “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.

Trả lời:

Tâm trạng của hai anh em Thành và Thủy đang rất ngổn ngang và nhiều tâm sự, đối với hai đứa trẻ, việc gia đình tan vỡ, hai anh em phải xa nhau thì như là tất cả đều sụp đổ. Nhưng Thành lại “kinh ngạc” bởi vì những cảnh vật xung quanh, bầu trời lại làm cho em lại càng trở nên bơ vơ và lạc lõng.

Câu 7: Trang 27- sgk ngữ văn lớp 7 tập 1

Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn nhủ đến mọi người điều gì?

Trả lời:

Theo em tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người rằng tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng. Mọi người hãy cố gắng bảo vệ và gìn giữ, không nên vì bất cứ lí do gì làm tổn hại đến những tình cảm tự nhiên, trong sáng ấy.

Kết lời: Chúng ta vừa soạn xong bài “Cuộc chia tay của những con búp bê”, mình tin rằng qua bài học các bạn đã biết thấu hiểu và cảm thông cho những số phận không được hạnh phúc và qua văn bản đã phần nào nắm bắt được cách viết cảm xúc. Chúc các bạn học tốt.