Tính thừa kế trong C#

Các bạn thân mến, như chúng ta đã biết c# là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng. Trong bài này và những bài tiếp theo chúng ta sẽ cùng tìm hiểu 4 tính chất hướng đối tượng quan trọng nhất đó là tính thừa kế (inheritance), đa hình (Polymorphism), đóng gói (encapsulation), trừu tượng (abstraction). 

Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về tính thừa kế (inheritance) trong C# là gì? Và sẽ có những ví dụ để làm rõ tính thừa kế trong C# cho các bạn dễ hiểu

1. Tính thừa kế (inheritance)

Trong C#, thừa kế là một quá trình trong đó một đối tượng có được tất cả các thuộc tính và hành vi của đối tượng cha của nó một cách tự động. Theo cách đó, chúng ta có thể sử dụng lại, mở rộng hoặc sửa đổi các thuộc tính và hành vi đã được định nghĩa trong một lớp khác.

Trong C#, lớp kế thừa các thành viên của lớp khác được gọi là lớp dẫn xuất (derived) và lớp có các thành viên được kế thừa được gọi là lớp cơ sở (base). Lớp dẫn xuất là lớp chuyên biệt cho lớp cơ sở.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

derived_class : base_class {

}

Ưu điểm của thừa kế là có thể sử dụng lại các thành viên của lớp cha mà không cần phải định nghĩa lại thành viên lần nữa. Vì vậy, chương trình chúng ta sẽ ít code hơn.

2. Ví dụ

Trong c# có nhiều loại thừa kế được hỗ trợ như thừa kế đơn (Single Inheritance), thừa kế đa cấp độ (Single Inheritance), thừa kế phân cấp (Hierarchical Inheritance). Chúng ta cùng tìm hiểu từng loại thừa kế một nhé.

Single Inheritance

Single Inheritance nghĩa là một lớp chỉ kế thừa từ một lớp cha. Như hình dưới đây:

using System;
namespace ConsoleApp1
{
    public class NhanVien
    {
        public long luong = 2000000000;
    }

    public class KeToan: NhanVien
    {
        public long tienThuong = 5000000;
    }

    class Program
    {
        public static void Main(string[] args)
        {
            KeToan kt = new KeToan();

            Console.WriteLine("Luong: " + kt.luong);
            Console.WriteLine("Tien Thuong: " + kt.tienThuong);
            Console.ReadKey();
        }
    }
}

Và kết quả sau khi thực thi đoạn code trên:

Multilevel Inheritance

Multilevel Inheritance nghĩa là một lớp kế thừa từ một lớp cha, mà lớp cha đó lại kế thừa từ một lớp khác. Như hình dưới đây:

using System;
namespace ConsoleApp1
{
    public class DongVat
    {
        public string mauSac;
        public string tiengKeu;
    }

    public class Cho : DongVat
    {
        public void TiengKeu()
        {
            tiengKeu = "gau gau";
            Console.WriteLine("Con cho keu: " + tiengKeu);
        }
    }

    public class ChoCon : Cho
    {
        public void TiengKeuChoCon()
        {
            TiengKeu();
            tiengKeu = "e e";
            Console.WriteLine("Con cho con keu: " + tiengKeu);
        }
    }

    class Program
    {
        public static void Main(string[] args)
        {
            ChoCon cc = new ChoCon();
            cc.TiengKeuChoCon();
            Console.ReadKey();
        }
    }
}

Như vậy lớp con không chỉ có tất cả thuộc tính và hành vi của lớp cha trực tiếp của nó mà nó còn thừa kế tất cả thuộc tính và hành vi của lớp cha của lớp cha ở trên nữa. Giống như con không những thừa kế tài sản từ cha mà còn từ ông nội, ông cố, ông sơ... :)

Hierarchical Inheritance

Hierarchical Inheritance nghĩa là một lớp có nhiều lớp con hay nói cách khác là có nhiều lớp cùng thừa kế từ một lớp cha. Như hình dưới đây:

using System;
namespace ConsoleApp1
{
    public class NhanVien
    {
        public long luong = 20000000000;
    }
    public class KeToan : NhanVien
    {
        public long hoaHong = 200000;
    }
    public class LapTrinhVien : NhanVien
    {
        public long hoaHong = 500000;
    }
    public class QuanTriVien : NhanVien
    {
        public long hoaHong = 800000;
    }
    class Program
    {
        public static void Main(string[] args)
        {
            KeToan kt = new KeToan();
            Console.WriteLine("Luong ke toan: " + kt.luong);
            Console.WriteLine("Hoa hong ke toan: " + kt.hoaHong);

            LapTrinhVien ltv = new LapTrinhVien();
            Console.WriteLine("\nLuong lap trinh vien: " + ltv.luong);
            Console.WriteLine("Hoa hong lap trinh vien: " + ltv.hoaHong);

            QuanTriVien qtv = new QuanTriVien();
            Console.WriteLine("\nLuong quan tri Vien: " + qtv.luong);
            Console.WriteLine("Hoa hong quan tri vien: " + qtv.hoaHong);
            Console.ReadKey();

        }
    }
}

Và kết quả sau khi thực thi đoạn code trên:

Ngoài ra còn có loại thừa kế như đa thừa kế (Multiple Inheritance) và thừa kế hổn hợp (Hybrid Inheritance) không được hỗ trợ trong ngôn ngữ lập trình c# (đối với lớp)

Mặc dù không được hỗ trợ trong c# chúng ta cũng nên tìm hiểu sơ nó là gì nhé :)

Multiple Inheritance

Multiple Inheritance nghĩa là một lớp thừa kế nhiều hơn một lớp cha. C# không hỗ trợ đa kế thừa với các lớp. Trong C#, chúng ta chỉ có thể đạt được đa kế thừa thông qua giao diện (interface). Interface là gì và làm sao để thực hiện đa thừa kế thông qua interface chúng ta sẽ tìm hiểu trong một bài khác.

Chúng ta xem hinh dưới đây:

Hybrid Inheritance

Hybrid Inheritance là hỗn hợp từ nhiều loại thừa kế kể trên. Vì C# không hỗ trợ đa kế thừa với các lớp, nên Hybrid Inheritance cũng không thể thực hiện được với các lớp. Trong C#, chúng ta chỉ có thể đạt được Hybrid Inheritance thông qua giao diện (interface)

Như hình dưới đây:

3. Lời kết

Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu xong về tính kế thừa trong c#

Chúc các bạn hiểu và vận dụng tốt.