Phân tích Đoàn thuyền đánh cá Huy Cận, dàn ý và bài văn mẫu

Phân tích Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận, bài thơ ca ngợi vẻ đẹp hăng say lao động của người ngư dân vào thời kỳ xây dựng nền kinh tế mới sau chiến tranh.

Đoàn thuyền đánh cá là một tác phẩm tiêu biểu của nhà thơ Huy Cận vào thời kỳ đất nước đổi mới sau chiến tranh nhằm ngợi ca vẻ đẹp của người dân lao động. Trong bài viết hôm nay, freetuts sẽ chia sẻ cho các em cách phân tích Đoàn thuyền đánh cá hay và đầy đủ ý nhất. Mời các em cùng tham khảo ngay nhé!

Dàn ý phân tích Đoàn thuyền đánh cá chi tiết

Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá - Huy Cận.

Trước khi tiến hành bài tập làm văn phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá, các em nên lập dàn ý chi tiết để tránh bỏ sót ý và trình bày được logic nhất nha. Chi tiết dàn ý như sau:

Phần mở bài phân tích bài thơ đoàn thuyền đánh cá

Ở phần mở bài Đoàn thuyền đánh cá, các em cần giới thiệu về tác giả - tác phẩm Đoàn thuyền đánh cá.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

Ví dụ:

Huy Cận là một nhà thơ nổi tiếng đi đầu trong phong trào thơ mới của Việt Nam, ông đã đóng góp nhiều tác phẩm hay cho nền văn học nước nhà.

Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá được Huy Cận viết vào năm 1958, thời kì miền Bắc đã dành được độc lập, tự do và bắt đầu công cuộc xây dựng nền kinh tế vững mạnh.

Phần thân bài phân tích Đoàn thuyền đánh cá

Phân tích bài đoàn thuyền đánh cá khổ 1, 2 - Khúc hát ra khơi:

Ở khổ thơ đầu tác giả đã diễn tả cảnh từng đoàn thuyền đánh cá nối đuôi nhau ra khơi với thời gian và không gian hết sức đặc biệt:

• Thời gian ra khơi là khi sóng cài then, đem tối.
• Cảnh tượng thiên nhiên hết sức hùng vĩ với hình tượng mặt trời lặn như một hòn lửa đỏ rực.

Chính vào thời khắc này, hình tượng con người hiện lên với sự yêu đời và vui tươi qua hình ảnh những câu hát căng buồm cùng gió biển, dù đêm tối mịt mờ nhưng những người ngư dân lại rất hào hứng và mang tâm thế mong muốn có một chuyến đánh bắt bội thu.

Khổ thơ thứ hai, tác giả đã miêu tả được sự giàu có của biển khơi, quả đúng với câu “Rừng vàng, biển bạc”. Cá bạc làm khuấy động cả một vùng biển lặng, từng đàn cá thu nối đuôi nhau tạo nên từng luồng sáng lấp lánh giữa màn đêm u tối.

Khổ thơ tiếp theo đã miêu tả hình ảnh đoàn thuyền đánh cá đang lướt băng băng giữa biển trời bao la với dáng vẻ khỏe khoắn và vui tươi hơn bao giờ hết.

"Thuyền ta lái gió với buồm trăng

Lướt giữa mây cao với biển bằng"

Cuối cùng, những người dân chài đã tìm được chỗ neo đậu và bắt đầu bước vào “dàn đan thế trận lưới vây dăng” để bắt đầu công việc đánh bắt cá.

Phân tích các biện pháp tu từ được tác giả sử dụng như liệt kê, ẩn dụ, nhân hóa...qua đó, góp phần vẽ nên được vẻ đẹp của biển cả hùng vĩ, bao la.

Ví dụ như: Hình ảnh nhân hóa trong câu thơ “Đêm thở sao lùa nước Hạ Long”. Cá song lấp lánh như ngọn đuốc giữa bầu trời đêm,...Huy Cận đã liệt kê các sản vật quý hiếm của biển cả ban tặng cho con người với giọng văn đầy tự hào như: Cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song,...

Phân tích đoàn thuyền đánh cá khổ 3, 4, 5 - Khúc hát đánh cá trên biển

Biển không chỉ đẹp mà còn luôn hào phóng với con người và thậm chí được ví như lòng mẹ bao la “cho ta cá” để nuôi lớn biết bao thế hệ con người dân chài lưới. Tập trung phân tích hình ảnh “nhịp trăng cao gõ”, một hình tượng vô cùng đẹp và lãng mạn, tôn vinh thêm vẻ đẹp lao động của con người trên biển cả.

Sau một đêm miệt mài lao động, khi trời tờ mờ sáng, cũng là lúc con người tận hưởng được thành quả lao động khi “Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng”, chứng tỏ một đêm đánh cá bội thu.

Hình ảnh những con cá có vẩy bạc, đuôi vàng dần dần hiện lên cộng với ánh sáng bình minh dần ló dạng tạo nên một bức tranh vô cùng rạng rỡ và tươi đẹp.

Ở khổ thơ cuối, là hình ảnh đoàn thuyền đánh cá nối đuôi nhau trở về sau một hành trình ra khơi, mặc dù đã lao động suốt đêm dài nhưng những người dân chài vẫn không hề thấm mệt mà ngược lại còn cất cao tiếng hát căng buồm với gió khơi. Cụm từ “chạy đua” càng góp phần thể hiện thêm khí thế lao động hăng say, sức lự dồi dào của người lao động.

Phần kết bài phân tích bài Đoàn thuyền đánh cá

Nêu cảm nhận bài thơ Đoàn thuyền đánh cá. Khẳng định giá trị nội dung và tính nghệ thuật của tác phẩm.

Ví dụ như: Ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên, tinh thần lao động hăng say của con người không quản ngày đêm miệt mài làm việc,....

Sơ đồ tư duy phân tích Đoàn thuyền đánh cá

Mời các em cũng tham khảo một số sơ đồ tư duy phân tích Đoàn thuyền đánh cá ngắn gọn nhưng vẫn đầy đủ ý mà freetuts đã tổng hợp bên dưới đây nha:

Sơ đồ tư duy phân tích đoàn thuyền đánh cá học sinh giỏi.

Sơ đồ tư duy phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá ngắn gọn.

Cảm nhận khổ thơ 3, 4, 5, 6 Đoàn thuyền đánh cá.

Bài văn mẫu phân tích Đoàn thuyền đánh cá hay nhất

Mời các em cùng tham khảo bài văn mẫu phân tích bài thơ Đoàn thuyền đánh cá hay nhất ngay bên dưới đây nha.

Huy Cận là một trong những nhà thơ nổi tiếng với phong trào Thơ mới trước năm 1945 với các tác phẩm tiêu biểu như Lửa thiêng, Vũ trụ ca,...Sau khi hòa bình được lập lại, ông đã sáng tác ra nhiều bài thơ nhằm cổ vũ tinh thần lao động hăng say của con người. Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông lúc bấy giờ. Bài thơ này được Huy Cận sáng tác vào năm 1958 nhân chuyến đi công tác tại Hòn Gai - Quảng Ninh và được in trong tập thơ Trời mỗi ngày lại sáng.

Với ngòi bút tinh tế, ngôn từ phong phú, giọng văn sắc sảo, tác giả đã vẽ lên một bức tranh thiên nhiên hùng vĩ và nổi bật hơn cả là vẻ đẹp lao động hăng say của những người dân chài.

“Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài then, đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm cùng gió khơi.”

Mở đầu bài thơ là hình ảnh Đoàn thuyền đánh cá nuối đuôi nhau ra khơi vào lúc hoàng hôn sập tối. Khi mặt trời lặn xuống biển trông như một hòn lửa khổng lồ, sóng đã cài then, màn đêm buông xuống, tưởng chừng đây là lúc mọi người được nghỉ ngơi nhưng không, đối với những người dân chài, thì đây mới là bắt đầu một ngày làm việc với. Họ căng buồm với những câu hát, cùng con thuyền lướt sóng ra biển lớn. Cánh buồm căng như tượng trưng cho sự khí thế, ý chí quyết tâm của người lao động trong công cuộc xây dựng đất nước đi lên sau chiến tranh.

Hát rằng: "cá bạc biển Đông lặng,

Cá thu biển Đông như đoàn thoi

Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.

Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!"

Bút pháp của Huy Cận vừa mộc mạc nhưng cũng không kém phần lãng mạn. Ông đã miêu tả biển cả được tô điểm thêm bằng vẻ đẹp của những đàn cá, tạo nên một khung cảnh hư hư, ảo ảo. Cá thu được ví như đoàn thoi, cá bạc thì vùng vẫy náo động cả một vùng biển lặng, từng đàn cá nối đuôi nhau tạo nên những luồng ánh sáng lấp lánh giữa không gian u tối.

“Thuyền ta lái gió với buồm trăng

Lướt giữa mây cao với biển bằng,

Ra đậu dặm xa dò bụng biển,

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.”

Đoàn thuyền với khí thế hừng hực lướt qua những làn gió, phăng phăng giữ biển cả bao la tiến tới ngư trường trù phú, những người ngư dân cũng trong tư thế khẩn trương bung từng tấm lưới ra để dàn đan thế trận, chuẩn bị bắt đầu công cuộc đánh cá.

“Cá nhụ cá chim cùng cá đé,

Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,

Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé.

Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.”

Biển cả cho ta biết bao tài nguyên phong phú, từng loài cá quý hiếm được tác giả liệt kê một cách đầy tự hào như: Cá nhụ, cá chim, cá đé và cả cá song. Trên mặt biển đêm, từng đàn cá tỏa ra ánh sáng lấp lánh dưới ánh trăng, ngay lúc này đây, con người và thiên nhiên như hòa vào làm một, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp làm mê đắm lòng người.

“Ta hát bài ca gọi cá vào,

Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao.

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.”

Người dân chài vừa làm việc, vừa cất cao tiếng hát để xua tan mệt mỏi và mời gọi cả những đàn cá vào lưới của họ. Biển cả được ví như lòng mẹ bao la, luôn cho chúng ta những nguồn thực phẩm quý giá, giúp nuôi sống con người biết bao đời nay.

“Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng.

Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.”

Sau một đêm dài vất vả lao động, khi trời tờ mờ sáng cũng là lúc con người được tận hưởng quả ngọt khi phải gồng mình để kéo lên những chùm lưới nặng trịu cá. Từng chiếc vảy cả lấp lánh dưới ánh rạng đông khiến cho ngư dân quên hết mệt mỏi. Họ cùng nhau trở về nhà sau một đêm dài bội thu.

“Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.

Mặt trời đội biển nhô màu mới,

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.”

Khi ra khơi, ngư dân cất cao tiếng hát để giúp tăng tinh thần và giờ đây, khi trở về với con thuyền chất đầy cá họ cũng cất lên nhưng bài ca vui tươi cùng với thành quả lao động là những khoang thuyền đầy ắp tôm cá. Đoàn thuyền ra sức chạy đua với mặt trời để mong cập bến sớm hơn, đưa những người ngư dân trở về nghỉ ngơi sau một đêm lao động vất vả.

Qua ngòi bút của Huy Cận, chúng ta có thể mường tượng nên một khung cảnh lao động hết sức vui tươi và đầy phấn khởi, như một bản hòa tấu giữa ngư dân và biển cả. Cuối cùng con người đã chiến thắng thiên nhiên và trở về với chiến lợi phẩm là vô vàn loài cá.

Bài thơ rất thành công khi đã thể hiện được tinh thần lao động của nhân dân vào thời kỳ đổi mới và phác họa được cảnh đẹp của quê hương Việt Nam với nguồn tài nguyên dồi dào và phong phú.

Như vậy, qua bài viết trên, freetuts.net đã chia sẻ cách lên dàn ý chi tiết cho bài phân tích Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận và bài văn mẫu tham khảo. Hy vọng đây sẽ là những kiến thức bổ ích cho các em học sinh lớp 9. Chúc các em học tập tốt và đạt nhiều thành tích cao nhé!