Tác dụng dấu ngoặc kép lớp 4, lưu ý và các dạng bài tập

Tác dụng dấu ngoặc kép trong một văn bản dùng để trích dẫn lời nói trực tiếp, trích dẫn nhận định, tác phẩm văn học, báo chí, đánh dấu từ ngữ đặc biệt, mỉa mai,...

Dấu ngoặc kép là một dấu câu vô cùng quen thuộc trong chương trình ngữ văn lớp 4 và trong văn viết. Vậy các e có thực sự hiểu hết được tác dụng dấu ngoặc kép chưa nào? Nếu chưa, hãy cùng theo dõi ngay bài viết dưới đây của freetuts để cùng tìm hiểu thêm về dấu câu này nha.

Khái niệm dấu ngoặc kép

Dấu ngoặc kép hay còn gọi là dấu trích dẫn.

Dấu ngoặc kép hay dấu trích dẫn là một dấu câu được sử dụng phổ biến trong ngôn ngữ viết để biểu thị những nội dung trích dẫn trực tiếp, lời dẫn trực tiếp, tên tác phẩm, tên riêng...

Dấu trích dẫn được tạo nên bởi 2 dấu đơn liền kề nhau, dấu câu này sẽ được đặt ở đầu và cuối câu trích dẫn.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

Kí tự dấu ngoặc kép: “...”

Tác dụng dấu ngoặc kép trong văn bản

Dấu ngoặc kép dùng để trích dẫn lời nói.

Dấu ngoặc kép có rất nhiều công dụng trong văn viết, hãy cùng tìm hiểu một số công dụng nổi bật sau nha.

Trích dẫn lời nói trực tiếp

Dấu ngoặc kép được sử dụng để trích dẫn trực tiếp lời nói, suy nghĩ, văn bản của tác giả khác hoặc của chính người viết, việc sử dụng dấu ngoặc kép giúp người đọc nhận biết được đâu là lời nói, suy nghĩ của tác giả khác, đâu là lời nói, suy nghĩ của chính người viết.

Ví dụ: Vì trả lời bài đúng nên cô giáo khen: “em là một học sinh rất giỏi”.

Trích dẫn nhận định, danh ngôn

Trong văn viết, dấu ngoặc kép cũng được sử dụng để trích dẫn một câu danh ngôn, nhận định hoặc một câu nói nào đó nhằm giúp cho người đọc phân biệt được đâu là câu trích dẫn, đâu là lời văn của tác giả.

Ví dụ: “Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy” - Ca dao, tục ngữ Việt Nam.

Dẫn tên các tác phẩm, báo chí, vở kịch trong câu văn

Dấu ngoặc kép còn được sử dụng để dẫn tên tác phẩm văn học, báo chí trong một câu văn, giúp cho câu từ trở nên chặt chẽ và logic hơn bao giờ hết.

Ví dụ: “Lão Hạc” là một tác phẩm văn học nổi tiếng của nhà văn Nam Cao.

Đánh dấu các từ ngữ có ý nghĩa đặc biệt

Ngoài ra, khi muốn nhấn mạnh, đánh dấu các từ hay cụm từ có ý nghĩa đặc biệt để tăng thêm tính chân thực cho câu văn thì tác giả cũng sử dụng dấu ngoặc kép.

Ví dụ: Bạn Mai là “cây” văn trong lớp em.

Từ “cây” được sử dụng với nghĩa đặc biệt có hàm ý chỉ việc trong lớp, bạn Mai học toán rất giỏi.

Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai

Khi muốn người đọc chú ý vào những cụm từ có hàm nghĩa mỉa mai thì chúng ta cũng thường xuyên sử dụng dấu ngoặc kép.

Ví dụ: Cái dáng "to con" của anh người hầu làm cả đám con nít đang chơi ở cuối phố cười ầm cả lên.

Dấu ngoặc kép được sử dụng ở từ “to con” có ý nghĩa mỉa mai thân hình quá khổ, mập mạp của anh chàng người hầu.

Ví dụ về dấu ngoặc kép lớp 4

Cùng freetuts tham khảo thêm một số ví dụ có sử dụng dấu ngoặc kép để hiểu thêm về tác dụng dấu ngoặc kép ngay bên dưới đây nha.

Ví dụ 1:

Khách đến chơi nhà, không cần phải “đốt than, quạt nước” vì đã có phích ủ sẵn nước nóng để pha trà mời khách rồi.

Dấu ngoặc kép được sử dụng ở cụm từ “đốt than, quạt nước” để đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt là “nấu nước nóng”.

Ví dụ 2: Ông nội khen bé rằng: “Cháu của ông giỏi lắm!”.

Dấu ngoặc kép được dùng để dẫn lời nói trực tiếp của ông nội.

Ví dụ 3: “Chúng ta càng ham muốn thì càng sợ hãi và càng sợ hãi lại càng đau khổ” - Trích Trong cuốn sách Hành trình về Phương Đông

Dấu ngoặc kép được dùng để trích dẫn đoạn văn trong một tác phẩm.

Một số lưu ý khi sử dụng dấu ngoặc kép

Các em hãy lưu ý một số điều sau để sử dụng dấu ngoặc kép đúng cách nha:

• Khi trích dẫn lời nói hay suy nghĩ của nhân vật thì trước dấu ngoặc kép phải có dấu hai chấm (:).
• Chỉ sử dụng dấu ngoặc kép trong trường hợp thực sự cần thiết, không nên lạm dụng việc sử dụng dấu này một cách bừa bãi sẽ gây rối rắm cho câu văn.

Bài tập về dấu ngoặc kép

Một số bài tập liên quan đến dấu ngoặc kép.

Như vậy, các em đã hiểu rõ được tác dụng dấu ngoặc kép rồi đúng không nào? Bây giờ hãy vận dụng kiến thức đó để đi trả lời một số dạng bài tập sau nha.

Dạng 1: Xác định tác dụng dấu ngoặc kép

Ví dụ : Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, như muốn bảo tôi rằng: “A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế nào mà lão xử với tôi như thế này vậy?” (Trích Lão Hạc - Nam Cao)

Dấu ngoặc kép ở đây được sử dụng với mục đích gì?

Đáp án:

Dấu ngoặc kép ở đây được sử dụng để nhằm dẫn lời nói trực tiếp của nhân vật Lão Hạc đang tưởng tưởng ra cậu Vàng sẽ nói với mình sau hành động ông quyết định bán nó đi.

Dạng 2: Đặt dấu ngoặc kép thích hợp

Ví dụ 1: Các em hãy đặt dấu ngoặc kép vào vị trí thích hợp trong câu văn sau:

Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm vôi sữa.

• Đáp án: Cả bầy ong cùng nhau xây tổ. Con nào con nấy hết sức tiết kiệm “vôi sữa”.
• Giải thích: Chúng ta phải đặt dấu ngoặc kép ở cụm từ “vôi sữa” vì nó được sử dụng với nghĩa đặc biệt.

Ví dụ 2: Đặt dấu ngoặc kép vào cụm từ thích hợp.

Kết cục, anh chàng hầu cận ông lí yếu hơn chị chàng con mọn, bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.

(Trích Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố)

• Đáp án: Kết cục, anh chàng “hầu cận ông Lí” yếu hơn chị chàng con mọn, bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
• Giải thích: Đặt dấu ngoặc kép tại cụm từ “hầu cận ông Lí” để nhằm đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai vì một chàng trai vốn là lính của ông Lí mà lại bị người đàn bà có con mọn đánh cho gục ngã.

Dạng 3: Đặt câu với dấu ngoặc kép

Ví dụ: Viết 1 - 2 câu văn có sử dụng dấu ngoặc kép.

“Cá chép trông trăng” là một trong những bức tranh tiêu biểu của nghệ thuật tranh dân gian Hàng Trống.

“Tắt đèn” là một trong những tác phẩm văn học tiêu biểu và nổi tiếng của nhà văn Ngô Tất Tố.

Hỏi đáp liên quan đến dấu ngoặc kép

Dấu ngoặc kép tiếng Anh là gì?

Dấu ngoặc kép trong tiếng anh là Quotation marks, phát âm: /kwəʊˈteɪ.ʃən ˌmɑːks/

Dấu ngoặc kép trước hay sau dấu chấm?

Thường dấu ngoặc kép sẽ đứng sau dấu hai chấm, và đứng trước dấu chấm.

Sau dấu ngoặc kép có phải viết hoa không?

Theo thông tư 01/2011/TT-BNV thì trong ngoặc kép bạn phải viết hoa chữ cái đầu tiên nhé.

Như vậy, qua bài viết trên, freetuts.net đã chia sẻ tất tần tật thông tin liên quan đến tác dụng dấu ngoặc kép trong văn bản, hy vọng đây sẽ là những kiến thức bổ ích cho các em học sinh. Hãy cùng khám phá thêm tác dụng của những dấu câu khác trong chuyên mục môn học của chúng tôi để biết thêm nhiều thông tin hữu ích khác nha.